18/03/19

Efficiënte justitie is een fundamenteel recht van elke burger - verkiezingsmemorandum OVB

De Orde van Vlaamse Balies, die alle Vlaamse advocaten groepeert, stelt aan de politieke wereld haar memorandum voor met 10 agendapunten. Het recht van elke burger op een efficiënte justitie is voor de OVB fundamenteel. Rode draad doorheen het eisenpakket is het respect voor de rechtsstaat. “Daaruit vloeit meteen onze eis voor een correct functionerende justitie, waarbij de rechtzoekende kan genieten van een goede dienstverlening”, zegt woordvoerder Hugo Lamon. “Dat betekent dat er genoeg financiële middelen gaan naar justitie zodat er genoeg rechters aan de slag zijn, in gebouwen met hedendaagse infrastructuur en IT-uitrusting en er geen lange wachttijden zijn om een proces op te starten. Alle partijen kunnen via moderne platformen in alle rechtbanken met elkaar communiceren en dossiers uitwisselen. In die ideale wereld kan elke inwoner van dit land naar de rechtbank stappen, zonder zich financieel geremd te voelen om een advocaat te raadplegen.

Tot slot benadrukt de OVB dat de onafhankelijkheid van de advocaat met respect voor zijn beroepsgeheim in de Grondwet zou moeten worden opgenomen. Dat is voor de OVB een essentieel onderdeel van een goedwerkende rechtsstaat.

Hoe ziet een ideale justitie er voor de OVB uit?

Onafhankelijke advocatuur
Hiervoor is eerst en vooral een onafhankelijke advocatuur nodig van wie het beroepsgeheim wordt gerespecteerd. Dat maakt voor de OVB wezenlijk deel uit van een democratische samenleving. Het principe is ook uitdrukkelijk erkend door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en het Hof van Justitie van de Europese Unie. De OVB vraagt daarom om die onafhankelijkheid in te schrijven in de Grondwet.

Voldoende budget, heldere wetgeving en vlotte toegang tot de rechtbank
De laatste jaren is geprobeerd om zoveel mogelijk via bemiddeling conflicten op te lossen in een drang naar besparingen. Bemiddeling heeft haar plaats, maar dat mag niemand beletten om binnen een korte aanvaardbare periode een vonnis of arrest te krijgen. Daarvoor is voldoende budget voor een modern uitgeruste justitie noodzakelijk.
Er is een grondige schoonmaak nodig in het gigantische arsenaal aan wetgeving en er is meer tijd nodig om kwalitatieve wetgeving op te stellen. De OVB vraagt om bij de goedkeuring van nieuwe wetten of decreten na te gaan welke kunnen worden afgeschaft. Ook het vreemdelingenrecht is aan een grondige actualisering toe. Momenteel is die onleesbaar en vreselijk ingewikkeld geworden.

De toegang tot het recht en de rechtbank moet gegarandeerd worden. De OVB pleit ervoor om de inkomensgrenzen om in aanmerking te komen voor de juridische tweedelijnsbijstand (pro Deo) op te trekken naar € 1500 voor een alleenstaande zonder gezin en naar € 1800 voor iedereen met gezin (nu respectievelijk € 1011 en € 1298). Daarnaast wil ze een verlaging van de btw op erelonen van 21% naar 6% om een advocaat betaalbaarder te maken.
Opmerkelijk is de vraag voor een statuut voor zorgouders. Veel kinderen krijgen hun opvoeding ook van een stiefouder of grootouder. Op dit moment kan die bv. geen oudercontact bijwonen. Hiervoor is dus een statuut met rechten en plichten nodig.

Informatisering in hogere versnelling
De informatisering van justitie is uit de startblokken maar verloopt nog te traag. De OVB werkt samen met de Ordre des barreaux francophones et germanophone aan het Digital Platform for Attorneys (DPA), volgens een afgesloten protocol met Justitie. Via dat platform kunnen advocaten documenten uitwisselen met rechtbanken en conclusies neerleggen. Een ideale justitie koppelt de platformen van rechtbanken en overheidsregisters aan elkaar, maakt dossiers voor alle betrokkenen digitaal consulteerbaar en zorgt ervoor dat advocaten hun pleitdata digitaal kunnen raadplegen in plaats van telefonisch of enkel aan een prikbord op de rechtbank. Een advocaat kan dan zeker het dossier inzien vanop kantoor. Prioritair voor de OVB is dat de vonnissen en arresten digitaal beschikbaar worden, omdat de rechtspraak tot het publiek domein behoort.

Strafrecht
De OVB vraagt prioritaire aandacht voor de overbevolking van de gevangenissen na intussen talrijke veroordelingen van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, door gevangenissen bij te bouwen en te renoveren, maar ook door de verdere uitbouw van bijkomende centra voor geïnterneerden.
De voorlopige hechtenis moet een uitzondering blijven, maar is nu voor meer dan een derde van de gevangenisbevolking wel een feit is. Hiervoor is een ander statuut nodig dan voor veroordeelden. Bovendien is een beter en persoonlijker reclasseringsbeleid nodig om de huidige hoge recidivegraad te verminderen.
De hervorming van het strafrecht, die onder Michel I en II mislukte, moet bij de volgende regering hoog op de politieke agenda staan.

De advocaat
De regering-Michel wou ook werk maken van een modernisering van het beroep van advocaat. Grondig voorbereidend werk in samenwerking met de twee communautaire Ordes leidde tot een voorontwerp dat door de val van de regering niet meer kon worden ingediend. De OVB vraagt de volgende regering om dat opnieuw op de agenda te plaatsen, zodat er werk kan worden gemaakt van bijvoorbeeld een aangepaste beroepsopleiding en een aangepaste tuchtwet.
Tot slot herhaalt ze haar eis om voldoende magistraten in te schakelen. Structureel advocaten inzetten als plaatsvervangende rechters wijst de OVB af. Ze stelt voor een pool van toegevoegde rechters samen te stellen.


Voor meer tekst en uitleg, consulteer www.advocaat.be

dotted_texture