Het parlement bespreekt nu een wetsvoorstel over diverse bepalingen inzake justitie in het kader van de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus COVID 19. Alhoewel aan de Orde van Vlaamse Balies (OVB) en aan de magistratuur werd gevraagd om tegen uiterlijk 8 juni opmerkingen op het ontwerp te maken, is de bespreking in het parlement al van start gegaan. Het is blijkbaar niet de bedoeling dat rekening zou worden gehouden met de opmerkingen vanuit de praktijk, wat het ergste doet vermoeden. De OVB roept de wetgever op om grondig na te denken over de voorgenomen wetswijzigingen. Die moeten praktisch uitvoerbaar zijn en ook rekening houden met de grondrechten van de burgers.
De OVB wijst op het belangrijke principe van de openbaarheid van de zittingen, wat een waarborg is voor onpartijdige rechtspraak. Dat principe mag niet zomaar worden opzijgezet en de publieke zittingen moeten dan ook de norm blijven.
De OVB is voorstander van de verdere informatisering van justitie, maar heeft concrete suggesties voor tekstverbetering aan het wetsvoorstel die rekening houden met hoe dat in de praktijk moet worden gerealiseerd.
De OVB wijst op de gevaren van het voorstel om videconferenties mogelijk te maken in strafzaken, bij strafuitvoeringszaken en in de uitvoering van interneringsmaatregelen. Personen die van hun vrijheid beroofd zijn zonder dat zij of hun advocaat daarmee ingestemd hebben, zouden kunnen verplicht worden om hun zaak behandeld te zien via videozittingen. Er stellen zich daarbij ernstige principiële problemen en daarvoor biedt het wetsvoorstel onvoldoende garanties.
Het wetsvoorstel bepaalt onder meer dat de advocaat kan kiezen om bij de behandeling van de zaak bij zijn cliënt (in de gevangenis) te zijn of bij de rechter (in de zittingszaal). Dat heeft concrete gevolgen die ook goed wettelijk moeten worden geregeld. Daarvoor houdt de wetgever best rekening met diegenen die dat in de praktijk zullen moeten toepassen.
Het wetsvoorstel voorziet ook onvoldoende waarborgen dat de advocaat op dezelfde wijze vertrouwelijk overleg kan hebben met zijn cliënt zoals bij een normale behandeling van de zaak.
De Orde van Vlaamse Balies doet dan ook een dringende oproep aan de wetgever om bij de wetshervorming, die de procedure blijvend willen hervormen (en dus niet beperkt zijn tot de COVID 19-crisis) de advocatuur te betrekken. De OVB staat ter beschikking om mee te denken met de wetgever.
