Op 1 september treedt een nieuwe wet in werking waardoor burgers de premie voor een rechtsbijstandsverzekering fiscaal kunnen aftrekken. Vandaag raakte bekend dat het fiscale voordeel volledig zal gecompenseerd worden door een verhoging van de premie. De burger zal dus meer moeten betalen voor zijn verzekering en het lijkt erop dat het fiscale voordeel door de verzekeraars wordt weggekaapt. Minister van Justitie Koen Geens wees er in een reactie op dat hij geen invloed heeft op de prijszetting. De Orde van Vlaamse Balies, die alle Vlaamse advocaten groepeert, vreest dat de nieuwe regeling een maat voor niets dreigt te worden.
Met de nieuwe regeling wilde de minister de toegang tot justitie verbeteren, omdat steeds meer burgers afgeschrikt worden door de kostprijs van een procedure. Wie naar de rechter stapt, moet allerhande kosten betalen: de gerechtsdeurwaarder, taksen van de overheid (rolrechten, registratierechten), kosten aan gerechtsdeskundigen en advocatenkosten. De nieuwe wet beoogde een voor iedereen betaalbare verzekeringspolis met een brede dekking voor allerhande vaak voorkomende risico’s. Om zoveel mogelijk burgers aan te zetten om een dergelijke polis af te sluiten, is ook voorzien in het gedeeltelijk fiscaal aftrekbaar maken van de verzekeringspremie.
Er is geen wettelijke regeling voor het maximumbedrag van de premie en nog voor de nieuwe wet in werking treedt, blijkt al dat de verzekeraars hun premie verhogen, voorlopig met het bedrag van het fiscaal voordeel allicht als opstap naar nog hogere premies. De Orde van Vlaamse Balies wijst erop dat daardoor de nieuwe wet volledig dreigt voorbij te gaan aan het vooropgezette doel. Een brede toegang tot de rechter veronderstelt geen hoge financiële drempels.
De advocatuur was bereid om de doelstellingen van de wetgever mee te helpen realiseren. De nieuwe regeling voorziet immers in een gedetailleerde regeling voor het deel van de advocatenfactuur die verzekeraars ten laste nemen. De Orde van Vlaamse Balies heeft er reeds ettelijke keren op gewezen dat enkel de advocaten worden geviseerd, nu er bijvoorbeeld geen wettelijke plafonds zijn voor de erelonen van gerechtsdeskundigen.
De maximale dekking van de polis zal dus in de praktijk betekenen dat slechts een deel van de advocatenprestaties door de verzekeraars zal worden betaald. Als nu ook blijkt dat de burger daarvoor ook nog eens een hogere verzekeringspremie moet betalen, dreigt hij met het afsluiten van een dergelijke polis een kat in een zak te kopen.
De Orde van Vlaamse Balies dringt dan ook aan op een evaluatie van de houding van de verzekeraars. Desnoods moet de inwerkingtreding van de wet worden uitgesteld totdat hierover duidelijkheid is. Het kan niet zijn dat enkel de verzekeraars zouden profiteren van de nieuwe maatregel.
