Wet concessieovereenkomsten door de Kamer goedgekeurd

Auteurs: Prof. dr. Steven Van Garsse & mr. Simon Verhoeven (Equator Advocaten)
 

Op 26 mei 2015 heeft de Kamer het ‘Wetsontwerp betreffende de concessieovereenkomsten’ aangenomen. Deze wet implementeert (ten dele) de Europese Richtlijn 2014/23/EU 26 februari 2014 betreffende het plaatsen van concessieovereenkomsten ⁽¹⁾ in het Belgisch recht.⁽²⁾

Deze wet heeft als doelstelling een algemeen wettelijk kader te bieden voor het in de markt plaatsen van concessieovereenkomsten, meerbepaald enerzijds concessies van (openbare) werken en anderzijds concessies van diensten. Het (Europeesrechtelijke) begrip concessies van diensten is ruimer dan het gangbare nationaalrechtelijke begrip concessies van openbare diensten. Concessies van diensten omvatten immers ook concessies die geen betrekking hebben op de openbare dienstverlening.

Vandaag is de plaatsing van concessies van openbare werken reeds beperkt gereglementeerd in de huidige regelgeving overheidsopdrachten.⁽³⁾ De plaatsing van concessies voor openbare werken zal in de nieuwe wetgeving overheidsopdrachten ⁽⁴⁾ echter niet meer worden geregeld. Daartoe is ook geen behoefte meer aangezien de materie het voorwerp zal uitmaken van een aparte wet.

Voor concessies van diensten was er tot voor kort geen uitdrukkelijke wettelijke regeling. Wel wordt aangenomen dat het toewijzen van concessies van diensten in beginsel onderworpen is aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, zoals onder meer het gelijkheidsbeginsel. Concessies van diensten die een grensoverschrijdend karakter hebben zijn daarnaast ook onderworpen aan de beginselen van het recht van de Europese Unie, zijnde onder meer het vrij verkeer van diensten, het vrij verkeer van vestiging en de beginselen die daarvan afgeleid zijn of daarmee samenhangen zoals het non-discriminatiebeginsel en het Europeesrechtelijke transparantiebeginsel. Met de nieuwe wet zal de plaatsing van concessies van diensten uitdrukkelijk en uitgebreid worden gereglementeerd.

Het wettelijk kader beoogt alle soorten van concessieovereenkomsten (in het bijzonder werken en diensten) te reguleren en dit zowel in de klassieke sectoren, als in de speciale sectoren, alsook op het gebied van veiligheid en defensie. Wel zijn enkele, niet onbelangrijke, uitsluitingsgevallen opgenomen, zoals onder meer wat betreft bepaalde diensten en concessies in de sector water.

De aanbestedende overheid kan in principe vrij de procedure voor de plaatsing van de concessieovereenkomst vorm geven. Wel dient de aanbestedende overheid de bij de wet bepaalde elementaire waarborgen te respecteren. Deze hebben betrekking op de voorbereiding van een concessie, de bekendmakingsmaatregelen, de selectievoorwaarden en uitsluitingsgronden, de verspreiding van informatie over de concessie, de beperking van het aantal kandidaten of offertes, de gunningscriteria, de termijnen voor de indiening van de offertes, enz.

In principe diende de Richtlijn 2014/23/EU uiterlijk op 18 april 2016 te zijn omgezet. Die deadline werd niet gehaald. De goedkeuring van de wet betreffende het plaatsen van concessieovereenkomsten door de Kamer is bovendien slechts een eerste stap in de omzetting. Alvorens de wet in werking kan treden, dienen de wet en de nodige uitvoeringsbesluiten immers nog bekendgemaakt te worden in het Belgisch Staatsblad. Intussen is in ieder geval voorzichtigheid geboden aangezien sommige bepalingen van de richtlijn rechtstreekse werking hebben.

_______________________________________

⁽¹⁾ Voluit: Richtlijn 2014/23/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2014 betreffende het plaatsen van concessieovereenkomsten

⁽²⁾ De regels inzake de motivering, de informatie en de rechtmiddelen inzake de plaatsing van concessieovereenkomsten zullen het voorwerp uitmaken van een afzonderlijke wet die een volledig rechtsbeschermingskader voor overheidsopdrachten en concessieovereenkomsten zal bieden.

⁽³⁾ Wet 15 juni 2006 betreffende de overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten en haar uitvoeringsbesluiten.

⁽⁴⁾ Deze wet is op 12 mei 2016 door de Kamer goedgekeurd.